Opdat wij weten, wat God ons in genade schenkt!

‘Wij hebben een geweldig voorrecht, te weten, te geloven, dat God
liefde is en er geen eeuwige hel bestaat.’

Je ziet een toenemende worsteling met dit gegeven. Mensen zullen bij hun
kinderen, in kennissen- en familiekring een toenemend aantal ongelovigen
aantreffen, de christenen zijn allang een minderheid geworden in Nederland
en in Europa. Men kent in de kringen waarin men zich beweegt heel wat aar-
dige mensen. Zou God die mensen voor eeuwig verbannen naar de hel? Zou-
den al die mensen ooit het ware evangelie gehoord hebben? Tallozen zijn
juist afgehaakt, omdat het christendom blijft beweren, dat de Bijbel zou leren
dat God de ongelovige voor eeuwig verdoemt in de hel.

‘En dat ze afhaken op de dogma’s van de kerk, dat is wel een feit. We hebben
het gisteren in ‘opmerkelijk’ weer kunnen lezen, wat in artikel 37 NGB staat.’

Maar dat staat nergens in de Bijbel. De leer van de kerk staat haaks op wat de
Bijbel leert. Als God wil, dat alle mensen gered worden, dan worden zij gered.
God is geen mens, dat Hij onze keuze respecteert! Als mensen bewust niet voor
God kiezen, komt dat meestal omdat zij afhaken op wat zij van christenen zien.
Of dat altijd terecht is, is vers twee, maar toch. Aan de andere kant zou dat juist
de genade van God extra laten stralen, dat Hij juist mensen met al hun lek en
gebrek genade schenkt en roept!

‘Ja, zou de wil van de mens sterker kunnen zijn dan die van God? Ik denk het niet.’

Zoveel God groter is dan de mens, is Zijn wil sterker dan die van de mens. Dus als
een mens ‘kiest’, is dat eigenlijk geen bewuste keuze, maar een voorkeur van dat
moment als optelsom van een stuk erfelijkheid, opvoeding en ervaringen. Meer
niet, of misschien de druk van anderen. Laat staan als we ook de invloed van gees-
telijke machten incalculeren. Dan wordt het ‘keuzeproces’ al een stuk ingewikkel-
der. Gelukkig heeft God alles in Zijn hand:

‘Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijmaakt! En laat je niet weer
met een juk van slavernij belasten.’ (Galaten 5:1)

In christelijk NL is men volop bezig met discussies over (het bestaan van) de
hel. Naar aanleiding van het boek van Rob Bell: Love wins gaat men komende
week discussiëren in een kerk in Utrecht o.l.v. EO-coryfee Andries Knevel, die
gisteren nog te horen was in een gesprek met o.a. Wim Hoogendijk. Wat men ken-
nelijk graag wil vasthouden, is de eeuwige hel. Bij navraag wordt meestal duide-
lijk dat men bijzonder verdeeld is over wat de hel precies is. De een houdt stevig
vast aan een altijddurende pijniging in vlammen, keurig netjes volgens artikel
37 van de Nederlandse geloofsbelijdenis:

“…..en zij zullen de schrikkelijke wraak zien die God tegen de goddelozen doen
zal, die hen getiranniseerd, verdrukt en gekweld zullen hebben in deze wereld.
Dewelke overwonnen zullen worden door het getuigenis hunner eigen gewetens,
en zullen onsterfelijk worden, doch in zulker voege, dat het zal zijn om gepijnigd
te worden in het eeuwige vuur, hetwelk den duivel en zijn engelen bereid is…..”
(een deel van artikel 37 van de Nederlandse geloofsbelijdenis)

terwijl de ander spreekt van ‘verlaten zijn van God’, maar wel graag eeuwig.
Het Nederlands Dagblad publiceerde gisteren in de zaterdagkrant enkele stukjes
over het -voor de achterban van het ND- toch wel verontrustende resultaat van
een nieuwe EO-enquête over het geloof in een (eeuwige) hel. Steeds minder chris-
tenen lijken te geloven in het bestaan van de hel, of althans een eeuwige hel.
In het commentaar op pagina 3 schrijft adjunct hoofdredacteur en theoloog en dr.

Koert van Bekkum over deze netelige kwestie:

“Lege hel

‘Wie in ’t geloof op Jezus ziet, die vreest voor dood en helle niet’, klonk onlangs
met Pasen in veel kerken. Het zijn woorden van de negentiende-eeuwse
evangelist Eduard Gerdes.

Deze woorden weerspiegelen een ervaring van angst – het besef dat de onher-
roepelijke omknelling van het graf het voorportaal vormt voor een afgrond
daarachter: dood en hel. Vandaar ook dat het lied de ongekende bevrijding uit
die kluisters door de opstanding van Jezus Christus intens blij bezingt.Hoe be-
leven gelovigen die werkelijkheid vandaag? Het onderzoek naar de opvattingen
onder Nederlandse christenen over de hel waarover deze krant bericht, spreekt
boekdelen. Het christendom in Nederland is een feelgood christendom geworden.
In de populaire westerse perceptie van de hel als een plek van vuur waar mensen
worden gekweld door duiveltjes met drietanden echoot de tekening van het infer-
no na door de middeleeuwse dichter Dante. De Bijbel zelf is er veel soberder over.
Maar wat wel duidelijk is, is dat deze wereld volgens de Schriften niet door evolueert
in de richting van een betere wereld, maar wacht op het komen van God. De nieuwe
wereld waar iedereen naar snakt, komt pas als Jezus zal oordelen over levenden en
doden en God alles recht zet. Jezus zelf is er glashelder over dat Hij Zijn leven heeft
geofferd om mensen te redden. Zijn liefde en uitgestoken armen zijn onomstreden.
Maar tegelijk heeft niemand minder dan Hij het zo vaak over de dreiging van een hel
en een blijven in het duister voor wie zijn uitnodiging doelbewust afslaat of wel zegt
Hem te volgen, maar intussen onrecht pleegt.
De cijfers uit het onderzoek steken hier schril tegen af. Driekwart van de gelovigen
heeft de hel afgeschaft. Op zich misschien weinig verrassend. Maar ook in kringen
die de Bijbel volstrekt serieus zeggen te nemen, is een sterke neiging waarneembaar
het toekomstige leven waarover weinig wordt gepreekt- te relativeren en onaange-
name kanten van de Bijbelse boodschap weg te duwen. Ergens heel begrijpelijk. Het
leven in het Westen is zo goed dat het heel logisch is om vooral stil te staan bij het
hier en nu.
Ook op andere terreinen overvleugelt het persoonlijk welbevinden de vraag hoe
het nu werkelijk zit. En sinds 11 september 2001 zijn we allergischer dan ooit voor
de verbinding van religie met oordeel en geweld. Maar het is wel wat: zelfs een bevin-
delijk-gereformeerde dominee mag gaan tellen: een op de tien van zijn hoorders
gelooft niet in een leven na dit leven.
In het licht van de (vele) Bijbelteksten over oordeel en hel dringen twee vragen zich
op. Beseffen christenen nog wel hoeveel slachtoffers er rechteloos achterblijven als
er geen moment komt dat God recht doet? En: hebben christenen wel door hoe ge-
vaarlijk het leven is voor het aangezicht van een God die ze dagelijks op het hart trap-
pen? Te vaak, zo lijkt het, wordt er gepreekt over het oordeel als iets waar de kerk-
ganger al aan ontkomen is.
Praten over de hel is moeilijk. Maar het wordt hoog tijd het gesprek over dit onder-
werp aan te gaan.”

Aan de ene kant zoekt hij het in de psychologische verklaring, dat het NL-christen-
dom een feelgood christendom is geworden. Aan de andere kant denkt hij een
neiging te zien die het toekomstige leven wegduwt en het vooral moet gaan om
het hier en nu. Verder zegt hij, dat Jezus het vaak had over de dreiging van een hel
en een blijven in het duister voor wie zijn uitnodiging doelbewust afslaat of wie wel
zegt Hem te volgen maar intussen onrecht pleegt.
Even later heeft hij het over ‘….de (vele) bijbelteksten over oordeel en hel….’

Het hele commentaar van van Bekkum ademt echter niet de Schrift, maar artikel
37 van de Nederlandse geloofsbelijdenis. Jezus sprak wel over het Gehenna, maar
deed dat in navolging van Jesaja 66:24. Daar gaat het niet om de hel, maar om de
vuilstortplaats bij Jeruzalem, die het dal Ben-Hinnom in de toekomst als de Heer
Jezus op de troon zit, zal zijn. Daar zullen de lijken van de weerspannigen in gewor-
pen worden. Deze opstandelingen zijn dan al gedood en weten dus niets van dat zij
in het Gehenna gegooid worden. Verder spreekt de Heer Jezus over de hades (NBG:
dodenrijk), en dat bij slechts twee gelegenheden; bij de uitzending van de 70 disci-
pelen en in de gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus. Het woord hades bete-
kent letterlijk: onwaarneembaar en beschrijft waar de dode is: die is er niet meer.
In beide gevallen (gehenna, hades) gaat het om iets, dat absoluut niets met de klas-
sieke hel, zoals uitgevonden in de aanloop naar de middeleeuwen, te maken heeft.

Zeker: het oordeel, het gericht komt. Elk gericht in de Schrift is echter geen doel
op zich, maar correctief, tot aanpassing van de mens om die op God te richten en
uiteindelijk zal God blijken te zijn : Redder van alle mensen!

‘Wat heeft Hij allemaal gedaan voor ons, indrukwekkend vind ik.’

We zouden daarover dan ook met heel erg diep respect en eerbied over
nadenken en spreken. Soms wordt op een banale manier platvloers over de
Heer gesproken zoals in de onlangs voor de EO-tv uitgezonden Jezus-quiz.
Nogal ongepast, om het voorzichtig te zeggen. De Schrift naspreken is het
beste. Die laat zien, dat de Heer geen angst heeft gehad. Hij geloofde, Hij
vertrouwde Vader! Het lijden om de zonde van de wereld drukte wel heel
zwaar op Hem.

‘Ik heb weleens gehoord, dat alle angst terug te voeren is op angst voor de dood.’

In Hebreeën 2:13,14 wordt daar ook iets over gezegd:

Omdat nu die kinderen van vlees en bloed zijn, heeft Hij eveneens daaraan
deel gehad om door de dood hem die de macht van de dood heeft – dat is de
duivel – buiten werking te stellen,
en allen te verlossen die in angst van de dood door heel hun leven heen
aan slavernij onderworpen waren.

Dit is geweldig, wat de Heer deed. Hij is zelf de weg van de mens gegaan. En
uiteindelijk na diep lijden ging Hij de dood in. Daardoor heeft Hij heel de
mensheid verlost. En omdat Hij ook is opgewekt jaagt de dood geen angst
meer aan, want alles alles is voldaan, zo zegt het paaslied.
Toch blijft de dood een vijand, en de tweede dood de laatste. Maar dankzij
de opstanding van Christus is er voor heel de mensheid een geweldige ver-
wachting! Allen zullen heerlijkheid en oneindig leven ontvangen!

‘Het is zeer indrukwekkend, wat de Heer heeft doorgemaakt voor ons.’

Nou en of. Hij had geen angst op de manier die wij als angst bestempelen, want
Hij kende de toekomst, Hij kende de Psalmen, Jesaja, et cetera, waarin nauw-
gezet opgetekend staat hoe Zijn lijden er uit zou zien. Dat was voor Hem niet on-
bekend. Waar de angsten bij mensen uit voortkomen, is onwetendheid, onzeker-
heid, het onbekende. Meestal gaan mensen dan doorredeneren wat er misschien
zou kunnen gebeuren en dat leidt tot (soms vreselijke) angsten.

‘Dus Hij kende niet die angsten die wij hebben?’

Hij wíst wat er zou gebeuren en Hij geloofde God. Hij vertrouwde voor de volle
100% Vader, dat die Hem zou opwekken uit de doden. Vader ging mee met de
Zoon. Hij zocht in alles de verheerlijking van Zijn Vader. En daarom is Zijn leven
en zeker Zijn laatste, bijzondere uren, uniek te noemen. Hij was als mens
bevreesd  voor het lijden dat nog verder over Hem zou komen. Maar Hij wist ook,
dat Vader Hem daarna zou verheerlijken. Het gebeurde allemaal niet toevallig.
Het is bijna  niet te geloven hoe diep de Zoon is gegaan voor ons en voor heel de
wereld. En Hij zal veel vrucht zien van Zijn arbeid.

‘Hij doorstond die donkere uren helemaal alleen, in gebed, want Zijn discipelen
lagen te slapen.’

Niet voor niets heet die plaats ‘Gethsemane’ (olijfpersbak). Hij kwam onder zeer
grote druk, want het diepste lijden (Golgotha) kwam op Hem af. Dat zijn de woor-
den die gebruikt worden: neergedrukt en ontsteld en smart. Het woord angst
(soms te vertalen met ‘vrees’), het Griekse woord phobos (denk aan het bekende
woord: fobie) of het werkwoord phobeomai, wordt in de evangeliën nooit voor
de Heer Jezus Christus gebruikt!

‘Heel bijzonder, want in de vertalingen wordt wel het woord angst gebruikt.’

Zo zie je maar weer, dat vertalingen je op het verkeerde been kunnen zetten, je
zou altijd de grondtekst raadplegen. Overigens wordt wel duidelijk gezegd, dat
de Heer het alles tevoren wist:

‘We zijn echt begenadigde mensen, als we beseffen, dat we alles van God ont-
vangen, het is alles uit en door en tot Hem.’

Uiteindelijk kom je als mens daar bij uit. God heeft alles gemaakt, alles geschapen,
en dat met een bedoeling. Er bestaat niet iets voor niets. Hoe nietig het ook lijkt in
Zijn schepping, het heeft allemaal een bedoeling. Eén bedoeling moet je dan zeggen.
Het moet uiteindelijk leiden tot lof en eer van Hem. De heerlijkheid van God stond
de Heer Jezus voor ogen, in alles wat Hij deed. Hij sprak geweldige woorden, woorden
die Hij van de Vader hoorde.

‘Ja, als we daar over nadenken, kunnen we alleen in stille verwondering luisteren en
kijken naar Hem, die door de heilige geest verwekt was bij de maagd Maria.’

En Hij werkte de werken die Hij van de Vader zag. Hoe dat precies gewerkt heeft, we-
ten wij niet. Het waren de werken van barmhartigheid, zo ging Hij als de Barmhartige
Samaritaan rond. De geweldige gelijkenis in Lucas 10 gaat in feite over de Heer zelf.
Niet te missen. Niet wij, maar Híj ís de barmhartige Samaritaan. De mensheid lag
dood te gaan langs de weg van Jeruzalem naar Jericho. En daar kwam Hij, afgedaald
uit enorme heerlijkheid, als mens, naar de mensheid. Als Redder. De Zoon van Adam
kwam om te zoeken en te redden wat verloren was. Geweldig he.

‘Je kunt je alleen maar stil verwonderen over die liefde.’

Wat had de mensheid gemoeten zonder Hem? Hij kwam als de grote Losser, de
grote Goèl, om de mensheid los te kopen, vrij te kopen. En dat ís gebeurd. Heel
bijzonder, dat Hij de zonde van de mensheid op zich nam. Er was namelijk niet
één die goed was, ook niet tot één toe. Daarom kwam Hij, om als de laatste Adam
gerechtigheid te doen en zo de mensheid te redden van zonde en dood. En dat
werk ís volbracht. Toen de moeilijkste uren kwamen, sprak Hij in Zijn gebed:
‘Vader, verheerlijk Uw Naam!’

‘Daaruit kun je zien, dat Hij zich schikte naar wat Vader wilde.’

Welke weg het ook zou zijn, Hij wilde alleen Vader verheerlijken. Dwars door de
nacht heen ging Hij naar Golgotha. Daar denken wij niet alleen op goede vrijdag
aan, maar ook de rest van het jaar – zo mag ik hopen. In die donkerste uren, ging
Hij in gebed, Hij zocht Vader en zag als mens enorm tegen het lijden op. Hij was
niet angstig, want Hij wist exact wat gebeuren zou. Mensen hebben angsten, om-
dat zij onwetend zijn wat er morgen of in de toekomst gaat gebeuren. De Zoon wist
echter precies wat er met Hem zou gebeuren. Hij keek er dwars doorheen, omdat
Hij wíst, dat Vader Hem zou opwekken uit de dood. Dat had Vader beloofd, Hij had
het tot vier keer toe tevoren aangekondigd aan Zijn discipelen. Omdat Hij mens was,
zag Hij op tegen het lijden, Hij schrok er als natuurlijke reactie van terug. Maar in
gebed in Gethsemane kwam de natuurlijke vrees voor het lichamelijke lijden in volle
hevigheid, maar Hij vertrouwde niettemin Vader, en gaf zich over aa
n de wil en de
bedoeling van Zijn God en Vader.