Opdat wij weten, wat God ons in genade schenkt!

‘Belangrijk, Titus, dat zie ik nu.’

Deze brief blijft nogal eens onder 
het stof liggen. We lezen verder:

Zij belijden God te kennen, met
hun werken loochenen zij Hem
echter, aangezien zij gruwelijk
zijn en weerspannig, onbeproefd
tot ieder goed werk    Titus 1:16

Nadat Paulus in 1:10,11 gevolgen
liet zien van de ‘oudsten’ die zich
als zodanig hadden opgeworpen,
geeft hij scherp aan hoe het zit.

‘Een verkeerde situatie.’

Men was op Kreta zonder twijfel
misleid door de tegenstander. En
die had de ‘oudsten’ gestrikt. We
zullen lezen wat Paulus in Titus 2
voor aanwijzingen geeft; de ach-
tergrond lezen we dus in 1:10,11
en 16. Centraal is daarin: onder-
schikking. In 1:10  schreef hij al: 
want velen zijn niet onderschikt,
en hij noemt ook bij de criteria in
vers 7: geen ruziezoeker.

‘Onderschikking, dat is het.’

Het is een innerlijke houding. In
Romeinen 8:20 stelt Paulus, dat
de schepping onderschikt is aan
vruchteloosheid, niet vrijwillig,
maar door Hem die onderschikt.
Dit betekent: in onderschikken
zit iets vrijwilligs. Opgeroepen in
het evangelie dat klinkt. Groot is
Christus Jezus in Zijn ootmoedig-
heid, en Hij is ook het voorbeeld
voor ons; voor alle gelovigen.

‘Gods woord is dé waarheid.’

Dat zeker, erg veel leidt daar-
van af. Het is dagelijks voedsel, 
we lezen bij Paulus:

Alles, inderdaad, is rein voor wie 
rein zijn. Voor de bevuilden en 
ongelovigen is echter niets rein, 
maar van hen is zowel de denk-
zin als het geweten bevuild          
                                     Titus 1:15

Wanneer iemand van binnen in
het geweten en denkzin (nog) 
bevuild is, acht diegene wat op 
zich niet bevuilend is, onrein.

‘Dat is ook bij de oudsten zo?’

Het tekstverband hier geeft dat
aan, ja. Deze ‘oudsten’ op Kreta
leerden afwijkend; daardoor na-
men zij de gelovigen mee. Wat
voedsel betreft: Paulus leert dat
wij al wat God in Zijn schepping
geeft, kunnen eten. Zij leerden
geboden van mensen; verklaar-
den bepaald voedsel onrein. Pe-
trus leerde ook van God Zelf: je
mag alles eten, Hand. 10:9-16.

‘Voedsel als illustratie?’

Het geldt voor alles. Je kunt het 
zo gek niet bedenken of mensen
verklaren iets onrein. Dat komt 
omdat bij henzelf de denkzin en 
het geweten bevuild zijn. Als ge-
lovige leer je, dat iets in zichzelf
niet onrein is (Romeinen 14:14),
het gaat om geloof en een goed
geweten. Daarboven staat Gods
woord, waardoor het geloof op-
gebouwd en het geweten aange-
scherpt wordt. 

‘Liefde is leidend bij Paulus.’

Dat is zeker, de liefde van Chris-
tus drong hem om te spreken.

niet acht geven op Joodse my-
then en geboden van mensen 
die zich van de waarheid afke-
ren                         Titus 1:14 

Paulus merkte bij Timotheüs op:

noch aandacht te geven aan my-
then en eindeloze geslachtsregis-
ters die veeleer twistpunten op-
leveren dan Gods beheer in het 
geloof            1 Timotheüs 1:4

‘Wel scherp gesteld, zeg.’

Paulus kende dat van binnen uit.
De Joodse mythen, verhalen, in
de Talmoed en andere overleve-
ringen, dreven de mensen eerder
van de Thora (onderwijzing, wet)
af dan ernaar toe. Het kan mooi
lijken, het gehoor kietelen, maar
het is niet tot opbouw van geloof.
Mythen en geboden van mensen,
al dan niet Joods: ze zorgen in elk
geval niet voor gezond geloof.

‘Paulus’ brieven spreken anders.’

Ook tegen de opvolger Timothe-
üs is de apostel superscherp. Het 
lezen en horen van de vele verha-
len uit Joodse bronnen leidt nog-
al eens tot leven onder geboden 
en inzettingen van de Mozaïsche 
Thora. Wij leven, zijn niet onder 
wet (Thora), maar onder de gena-
de van God. Genade, niet de wet, 
regeert in deze tijd. 

‘Nogal een citaat in vers 12.’

Scherp gesteld, wel duidelijk, en
hij vult aan in het vers van nu:

Dit getuigenis is waar.Toon hen
om die reden streng aan, opdat 
zij gezond zijn in het geloof
                                  Titus 1:13

Hij bevestigt het getuigenis van
Epimenides uit hun eigen kring.
Daarom was het nodig de oud-
sten die zichzelf vooruitgescho-
ven hadden, opzij te zetten en 
de ware aan te wijzen.

‘Dat was schokkend.’

Het aantonen zou streng zijn. In
liefde. En om het minder zwaar 
te maken, was Paulus niet aan-
wezig op Kreta. Zo ook Korinte:

Daarom schrijf ik deze dingen,
afwezig zijnd, opdat ik, aanwe-
zig zijnd, niet streng zou hande-
len in overeenstemming met de
volmacht die de Heer mij gege-
ven heeft tot opbouw en niet tot
afbreking   2 Corinthiërs 13:10

‘Om ze te sparen, schrijven.’

Via een brief benaderde Paulus
de Korintiërs en was hij persoon-
lijk niet te Korinte. Hij hield zich
uit liefde terug. Waarschijnlijk is
dat ook het motief om niet zelf 
op te treden in Kreta. Titus had
de opdracht om dat te doen, en
streng. Opdat zij in het geloof ge-
zond zijn. Gezond onderricht is
eerste vereiste daartoe. Paulus
benadrukt dat aspect in Titus 1.

‘Het ligt toch wel scherp, Titus.’

God zette Paulus niet zo maar aan
om te schrijven. We lezen voorts:

Iemand uit hen, hun eigen profeet,
heeft gezegd: ‘Kretenzers zijn 
steeds leugenaars, kwade wilde 
beesten, niet werkende buiken    
                                       Titus 1:12

Deze uitspraak is vrijwel zeker van
de ziener en filosoof Epimenides 
van Knossos (op Kreta), die zelf 
Kretenzer was. Hij leefde in de 6^e 
eeuw voor Christus.

‘Duidelijke taal.’

In de opleiding bij Gamaliël was 
Saulus ongetwijfeld op de hoogte 
gesteld van de diverse filosofen
en wat zij leerden. Nu de mensen
van Kreta zo getypeerd werden, is
de oude mens bij de diverse oud-
sten en opzieners zichtbaar. Dat le-
zen we uit Titus 1:6-11. Een scherp 
contrast tussen wat hij zag en hoe
het er uit moest zien.

‘Titus was zelf een Griek.’

Paulus weigerde hem te besnij-
den om te laten zien dat besnij-
denis geen onderdeel van zijn 
evangelie is. En ook dezeTitus 
zal vermoedelijk op de hoogte 
zijn geweest van het getuigenis
van Epimenides. Titus zal onge-
twijfeld trouw Paulus gevolgd
zijn, anders had de apostel hem
niet zoiets ernstigs opgedragen.