Opdat wij weten, wat God ons in genade schenkt!

‘Weer bijzonder zo’n spreuk van Salomo.’

Ja, het blijft onderwijzend, leerzaam en opbouwend om je daar mee
bezig te houden. Het woord ‘spreuken’ is in Hebreeuws: ‘masjal’. En
dat woord heeft te maken met ‘regeren’. Het gaat dus om spreuken, die
over het (dagelijks) leven regeren. Een spreuk werd ook geuit, om een
zekere waarheid weer te geven, maar vaak zit er ook een verborgen be-
tekenis in. Een parallellisme heeft vaak een diepere, verborgen beteke-
nis in zich. Daarom stuiten we met enige regelmaat op bijzondere zaken,
als we een laag (of een paar) dieper afsteken.

‘Wat wil vers 2 van hoofdstuk 16 dan zeggen?’

Al zijn wegen zijn iemand zuiver in zijn eigen ogen,
maar Jahweh toetst de geesten.

De mens kan menen, dat hij of zij zuivere wegen gaat of dat
het pad wat hij inslaat zuiver is, maar de mens weet echter
vaak niet wat zijn gedachten beïnvloed heeft om die weg te gaan.
Mensen kunnen ‘hun gedachten ordenen’ en dan een beslissing
nemen welke kant op te gaan, maar zij zijn zich vaak niet bewust,
dat zij door andere geesten, onzichtbare krachten en machten ge-
dachten ingegeven kunnen krijgen. Dat is een vaak onbekend ter-
rein waar veel te weinig bij stilgestaan wordt.

‘De mens  heeft kennelijk geen vrij wil?’

Jahweh toetst de geesten, of Jahweh reguleert de geesten, dat wil zeg-
gen: Hij formeert de geest van de mens en bepaalt wat de mens in het
leven zal gaan doen, hoe de levensloop eruit ziet. Kortom: we hebben
als mens niet zoveel te vertellen tegenover God. Paulus drukt het later
helder uit: God is het, die alles bewerkt in overeenstemming met de raad
van Zijn wil. Iemand kan wellicht tijdelijk tegen Gods wil ingaan, maar
nooit tegen de raad van Zijn wil. Immers: Jahweh reguleert de geest van
de mens!

‘He wat een zegen hebben wij ontvangen in het evangelie he.’

een mens heeft overleggingen in het hart,
maar het antwoord van de tong komt van Jahweh

Het hart van de mens, is de kern, daaruit komt de levenswandel tot stand.
Dat uit zich allereerst in wat hij zegt. wat uit de mens komt in woorden, zegt
alles over wat in het hart is. In Romeinen 3 geeft de apostel een bloemlezing
van wat er zoal de mond van de ongelovigen verlaat (en helaas soms ook bij
gelovigen):

..allen zijn zij afgedwaald, samen zijn zij nutteloos geworden. Er is niemand
die goed doet, er is er zelfs niet één.
Hun keel is een geopend graf, met hun tong plegen zij bedrog,  slangenvenijn
is onder hun lippen. Hun mond is vol vervloeking en bitterheid….

We kunnen niet zeggen, dat Paulus onduidelijk is. Wellicht is hij daarom niet
bepaald populair bij de meeste gelovigen.
Mensen vinden het vaak nodig, te pas en te onpas hun mening te ventileren, en
daar komt nogal eens een bedenkelijke reuk vanaf. De reden is helder: als het
hart vol is van allerlei bedenkelijke zaken, komt er uit de mond niet veel goeds.

‘Ja, Paulus is helder. Hij zegt hoe het zit.’

Spreuken 16:1 spreekt over wat de mens aan overwegingen in het hart kan hebben,
en zich misschien bij zichzelf voorstelt wat hij kan zeggen in die of die situatie, het
blijkt altijd weer anders te zijn hoe het er uit komt. Dat wordt door God bepaald:

maar het antwoord van de tong komt van Jahweh

Wat mensen uiteindelijk wel of niet zeggen, wordt door God, door Jahweh, bepaald.
In het bijzonder blijkt het, als mensen door heilige geest geleid worden, woorden
van God te spreken. Dat deden de profeten van Tenach en de apostelen later. Het
antwoord dat een mens geeft, komt van Jahweh! Als onze tong geleid wordt door een
hart dat van God is, komen er Psalmen, lofzangen en geestelijke liederen uit. Dan zal
het spreken anders zijn dan het bedenkelijke niveau van de wereld.
Laten wij onderling elkaar opbouwend spreken!

‘He best mooi dat we een heel hoofdstuk uit Spreuken hebben
bekeken. Gaan we door?’

Abram verwachtte de stad met fundamenten. Die grote stad, die neer
zal dalen op de nieuwe aarde, met pleinen van goud en allerlei kostbare
edelstenen. Ongelooflijk, wat een stad zal dat zijn, badend in het licht van
het Lam (de Heer zelf) en Zijn gemeente, Zijn lichaam.

‘Weet je, dat ik me dat nauwelijks voor kan stellen?’

‘Wat lezen wij vandaag?’

‘Ook een boeiende, gisteren, wijsheid die door je oren naar
binnen komt.’

Ook het volgende vers bevat de nodige dingen om over na te denken:

Wie vermaning verwerpt, veracht zijn ziel,
maar wie naar bestraffing luistert, verwerft hart.

Deze is wel helder en soortgelijke opmerkingen vind je vaker in Spreuken
terug. Het woord ‘vermaning’, is aansporing. Daar zit liefde van God achter.
Dat is niet om je zomaar met opgeheven vinger streng toe te spreken, maar
maar een herinneren hoe het ook alweer is. Als je de aansporende woorden
afwijst, stel je je eigen ziel achter, je zult het in je ziel merken.

‘Dat gebeurde toch steeds bij Israël?’

Ja, zij wezen steeds de raad van de profeten af en luisterden vaak niet naar
de Thora, hun onderwijzing. Dat leidde tot schade en schande. En het is nu
niet anders: luister je niet naar de opbouwende woorden via Paulus, dan zul
je in je ziel daarvan schade ondervinden. Genade is iets, dat ons onderwijst.
En daarmee kunnen wij leven in deze boze eon, waar veel erop gericht is af
te leiden van de gezonde woorden van de apostel.

‘En de tweede regel lijkt mij een beetje abrupt te eindigen.’

Het woord ‘bestraffing’ is in feite: correctie. Wij lezen dat in het gebruikte
woord. Luisteren naar correctie is heel goed en als je goed luistert, verwerf
je hart, de concordante tekst voegt toe: wijsheid. En dus eindigt het met:
verwerf je hartswijsheid. De wijsheid van God in je hart, dat helpt je op je
levensweg!