Opdat wij weten, wat God ons in genade schenkt!

‘Het is alweer 1 februari, het gaat alweer snel, dit jaar.’

Spreuken blijft staan, als het vaste woord van God:

Jahweh is ver van goddelozen,
maar het gebed van rechtvaardigen verhoort Hij.

De goddeloze (slechte) staat ver van God af, zijn gedachten
gaan niet naar God, maar naar hemzelf uit. We leven nu in de tijd,
waarin velen niet God geloven, maar een filosofie, of zichzelf.
God geeft daarom de mens over aan een verwerpelijk denken.

‘Maar het tweede deel van de Spreuk is een tegenstelling.’

Ja, Jahweh hóórt het gebed van de rechtvaardigen (tsaddiqim);
Hij legt Zijn oor te luister bij hen die geloven en die op grond van
Zijn beloften bidden, zoals een Daniël dat doet in Daniël 9.
Zo hoort Hij ook het bloed dat roept van de aardbodem van de
getrouwe martelaren die in de grote verdrukking omkomen.

Hij hoort het gebed van u, jou en mij, al degenen die gerecht-
vaardigd zijn om niet door de vrijkoping die in Christus Jezus is.
Al diegenen die in geloof tot Hem roepen, bidden, smeken; Hij
laat geen bidder staan! Die verzekering hebben wij!

‘Kunnen we vers 28 inlijsten?’

Zeker. Het is er een die spreekt over wat al eerder in dit hoofdstuk aan
de orde kwam: de mond van de mens, wat daar uit komt.’

Het hart van een rechtvaardige overdenkt wat het antwoorden zal,
maar de mond van goddelozen vloeit over van kwaad.

Het hart van de rechtvaardige zal eerst nadenken over wat te antwoorden.
Veel mensen antwoorden overhaast, snel, onbezonnen en brengen daarmee
nogal eens schade aan. De liefde zal eerst nadenken: een zacht antwoord keert
de grimmigheid af. Let op dat hier opnieuw een duidelijk verband wordt gelegd
tussen het hart en wat de mond uitgaat: het antwoord.

‘Daar zei de Heer Jezus later toch ook iets over?’

Jawel: uit de overvloed van het hart spreekt de mond. Daarom konden de fari-
zeeën en schriftgeleerden van Zijn dagen geen goeds uit hun mond voortbreng-
en en Hij (let op: Hij) noemde hen : adderengebroed. Felle taal uit een bewogen
hart. Het gaat immers om het hart. Wat daar in zit, komt er uit. God geve, dat ons
hart gevuld is met Zijn genade. En moet je kijken (of horen) wat er dan uit komt!

‘Zo, ja, we staan weer op scherp vandaag!’

Gods woord is altijd op het scherpst van de snede. In het hart van het adderenge-
broed zat wetticisme. In Zijn hart: genade. Dat botste. Voortdurend. Lees Johannes
er maar op na, elk hoofdstuk twistgesprekken na het wonderteken dat gebeurd was.
De mond van de slechten (goddelozen) loopt over van kwaad. Dat komt ook uit het
hart (Mattheüs 15), en geeft de duisternis aan, die erin heerst. Filosofie van mensen
is lege misleiding, schrijft de apostel van de natiën. Dat brengt namelijk geen licht.
Maar laten wij luisteren naar het hart van dé Tsaddiq! Onze Heer Jezus Christus!

‘Laat het woord van Christus rijkelijk in jullie inwonen, in alle wijsheid julliezelf
onderwijzend en vermanend; psalmen, lofzangen en geestelijke liederen zingend,
met dankbaarheid in jullie hart tot God’

‘Dat vers 27 is ook duidelijk, er is veel corruptie in de wereld.’

Laten we even kijken wat er staat:

Wie op winstbejag uit is, stort zijn huis in het ongeluk
maar wie geschenken haat, zal leven.

De woorden ‘uit zijn op’ en ‘winstbejag’ zijn vrijwel dezelfde
in het Hebreeuws. Heeft met hebzucht te maken, een gedrag
wat je in de wereld veel ziet. Men wil op allerlei manieren (snel)
rijk worden. Dat heeft echter nogal eens een hoge prijs: het
brengt (grote) problemen over of in het huis. Meestal is de man
en vader dan heel erg vaak van huis weg, met alle gevolgen.

‘Het gezegde is: geld maakt niet gelukkig.’

Precies. Dat stond dus al heel erg lang in Spreuken. In de Thora
was het heffen van rente op een lening ook verboden. Rente of
woeker op een lening mocht niet, het is vandaag de dag de grote
oorzaak waardoor mensen afhankelijk zijn van de geldschieters
(banken), die op hun beurt weer afhankelijk zijn van grote geld-
schieters (centrale banken). Overal wordt rente op berekend, en
daardoor worden de schulden op den duur onbetaalbaar.

‘De wereld zit heel anders in elkaar dan we denken?’

In elk geval anders dan we in de media voorgespiegeld krijgen.
Trouwens, het woord ‘geschenken’ in de tweede regel heeft de
duidelijke ondertoon van ‘omkoop-geschenken’, dat wat onder
tafel toegeschoven wordt om de bepaalde beslissing gedaan te
krijgen, denk aan de Lockheed-affaire ten tijde van Den Uyl als
minister-president.

‘Degene die dus niet omkoopbaar is, zal leven.’

Jawel. Dat zal zo blijven, het is een wetmatigheid, dat als je daar
geen vuile handen mee maakt, je wat dat betreft in elk geval
rustig kan slapen en geen risico loopt de overheid vroeg of laat
op je dak te krijgen. Wat een wijsheid voor de praktijk van je leven
in dit Spreukenboek he.
Judas nam wel omkoopzilver aan, maar smeet het terug toen hij
later doorzag wat hij gedaan  had. Hij had bitter berouw, maar had
dit wel -ten diepste- moeten doen. Het was voorzegd!

‘Dat vers 26 is voor mij helemaal duidelijk. Degene die slechte
dingen verzint, kan het bekopen.’

Laten we eerst kijken wat er staat:

De plannen van een kwaaddoener zijn voor Jahweh een gruwel,
maar lieflijke woorden zijn rein.

Het woord ‘gruwel’ wordt ook gebruikt als de afkeuring van Jahweh
blijkt over afgoderij, of over een bedrieglijke weegschaal, of over
leugenlippen. Het soort plannen waarover hier gesproken wordt, zijn
plannen waarin Jahweh niet betrokken werd; niet ten goede, maar ten
kwade. Dit soort plannen worden hetzelfde als afgoderij beoordeeld:
een gruwel!

‘En wat betekent de tekst in een diepere laag?’

Dan is het bijvoorbeeld de tegenstelling tussen Haman en Esther. Of
het enorme contrast tussen de wetteloze en Christus Jezus. Wat de
Heer sprak, waren lieflijke woorden, aangenaam voor Jahweh. Hij
sprak de woorden van Vader, terwijl de wetteloze allerlei kwade plan-
nen smeedt. Maar ook die zullen uiteindelijk stuklopen op de woor-
den die Hij zal spreken!

‘He die van nu is vers 25, hoe moet ik dat zien?’

Het huis van de hoogmoedigen vaagt Jahweh weg
maar de grenssteen van de weduwe zet Hij vast

In Spreuken 2:22 wordt degene die achter het wegvagen (uit-
roeien) niet, in deze Spreuk wel genoemd: Jahweh, de God van
Israël. Hij breekt het huis (overdrachtelijk voor alles wat hoog-
moedigen aan status e.d. kunnen opbouwen) van de hoogmoe-
digen af. En dat is ook wat in het begin van de dag van Jahweh
gaat plaatsvinden:

De hoogmoed van de mensen zal vernederd worden
en de trots van de mannen zal neergebogen worden.
Alleen Jahweh zal op die dag hoogverheven zijn.
Jesaja 2:17

‘Tsja, het staat er erg duidelijk, al dat hoogmoedige van de
mensen zal teniet gedaan worden.‘

Verder waren er ingrijpende maatregelen gesteld als men van
elkaar (dus ook van de weduwe) land onrechtmatig zou toeëigenen:

U mag de grenssteen van uw naaste, die de voorouders geplaatst
hebben, niet verleggen in uw erfelijk bezit dat u ontvangt in het
land dat Jahweh, uw Elohim, u geeft om het in bezit te nemen.
(Deuteronomium 19:14; 27:17)

Zo zien we, dat God duidelijk had vastgelegd hoe Israël zou leven in het
beloofde land van melk en honing. Als men dat toch zou doen, dan zal
Jahweh zelf dat huis afbreken (zie eerste regel van deze Spreuk). Uitein-
delijk zal al wat nu hoog is, vernederd worden, en wat vernederd was en
ootmoedig, zal verhoogd worden. God verandert Zijn woord niet en zal
alles rechtzetten! In liefde!

‘Wat ik me afvraag: zit hier een diepere betekenis in? Typologie?

Je kunt denken aan de wetteloze, diens huis zal ook weggevaagd worden
in de nabije toekomst, de weduwe hier is Israël, die haar eigen Man aan
het kruis liet nagelen. Zo zal zij zitten vele dagen, maar zij zal opnieuw
als bruid geworven worden, en Jahweh opnieuw tot Man krijgen! Name-
lijk Hij die opgestaan is uit de dood en onsterfelijkheid heeft aange-
daan!