Opdat wij weten, wat God ons in genade schenkt!

‘We gaan wel door een bijzonder hoofdstuk van Spreuken, terwijl er in
de wereld van alles gebeurt, vind ik juist hier rust in.’

Ook vers 15 is weer een goede om over na te denken:
Alle dagen van een ellendige zijn slecht,
maar een blijmoedig hart is als een voortdurende maaltijd

Het woord voor ‘ellendige’  heeft te maken met ‘vernederd, smart, pijn’
Het is een deel van het woord ben-oni, de naam die Rachel gaf aan haar
jongste zoon, die Benjamin zou heten. Zij noemde hem ‘zoon van mijn
smart’ en Rachel stierf, terwijl Jakob de zoon Benjamin noemde.  Afgezien
van de rijke typologie van deze gebeurtenissen zien we, dat het in onze
spreuk gaat om iemand die smart/pijn/ellende doormaakt en daardoor
een vernederd mens is.

‘En staat er voor het woord ‘slecht’ een ander woord in het Hebreeuws?’

Eigenlijk staat er ‘ro’, dat betekent: kwaad. Het gaat er vermoedelijk om, dat
een mens in vernederende omstandigheden de dagen als kwaad zal ervaren.
Aan de andere kant wijst de spreuk op het grote belang van de juiste instel-
ling van het hart. Het woord is tov (goed): voor de goede van hart viert voort-
durend feest, in zekere zin.

‘Het woord ‘maaltijd’, is dat juist?’

Het gaat er wel naartoe. Je kunt het als ‘feest’ vertalen, maar een goed feest be-
staat ook uit het houden van een maaltijd met elkaar. Het gaat om ‘drank’, en
verwijst naar het drinken bij een goede maaltijd. Voor iemand met een goed hart
(en dat kan door de genade die erin zit) is het steeds feest. Dat van heilige geest,
zoals Paulus ons laat zien in Efeziërs 5:18 en 19:

En weest niet dronken van wijn, waarin liederlijkheid is, maar
weest vervuld met geest, tot jezelf sprekend in psalmen
en lofzangen en geestelijke liederen, zingend en snaren
bespelend in jullie harten voor de Heer

Dan is het elke dag ‘feest’, ook in moeilijke omstandigheden.

‘Was fijn woord gisteren. Vandaag de volgende tekst?’

Vers 14:
Een verstandig hart zoekt kennis,
maar de mond van dwazen voedt zich met dwaasheid.

Het woord ‘verstandig’ heeft vooral met ‘inzicht’ te maken. Vaak komt
dit begrip voor in combinatie met ‘wijsheid’ of er wordt gezegd, dat de
wijze het inzicht heeft. Pas als je wijs bent -door Gods woord-  heb je ook
inzicht. Als je hart vervuld is met inzicht en wijsheid, dan zul je ook naar
kennis zoeken. Het hart van degene met inzicht zoekt kennis! Als je een-
maal wijs bent, zoek je met inzicht naar meer kennis (van Gods woord)
om nóg meer inzicht te verkrijgen.

‘Soms heb je de indruk, dat er steeds minder van deze wijze mensen met
inzicht zijn. Wie is er nog die naar echte kennis zoekt?’

Tegenover deze mensen met inzicht, waarvan het hart kennis zoekt, zien
we hier de dwazen en hun mond, die zich met dwaasheid voeden. Het woord
voor ‘dwaze’ heeft te maken met: sloom, vet, traag. En het woord ‘dwaasheid’
wijst naar: gek, narrig, idioot. Dus de dwaze graast op gekkigheid en zal dat
later dan ook uiten. Er komt niet echt veel zinnigs uit hun monden, dat
komt omdat men onzin graast.

‘Dit is wel weer duidelijk. Het hart van degene met inzicht zoekt kennis, en de
dwaas graast onzin.’

Precies, en zo kom je in feite bij Prediker terecht. De dwaze eet de dingen die
niets voorstellen en dan is het ijdel, leeg, nutteloos, niets. De wijze, met inzicht
heeft alles en zoekt ook naar de ware kennis, die uit Gods mond komt. Niet om
de kennis op te slaan, maar om daarmee tot groter inzicht te komen en goed te
kunnen functioneren. De bouwers van de Tabernakel waren vervuld met Gods
geest, met wijsheid en inzicht. Zó konden zij dat werk goed verrichten.
Dit geldt vanzelfsprekend ook bij het dienstwerk in het lichaam van Christus!

‘Wel vol wijsheid zeg, die Spreuken. Bijzonder, dat zo’n oud boek nog
zo veel te zeggen heeft aan ons.’

‘He wel heel erg fijn, dat Jahweh ons hart kent, en dat wij in
Zijn liefde leven.’

Bijzonder, dat wij begenadigd zijn in de Geliefde. En in Spreuken
15:12 lezen wij de volgende onderwijzing:

Hier lezen wij over de spotter. Dat is iemand die graag bespot
en anderen belachelijk maakt. Hij heeft de correctie niet lief.
Petrus spreekt ook over spotters, die in de laatste dagen komen
en de beloften van God over de terugkeer van Jezus Christus
niet alleen in twijfel trekken, maar er de spot mee drijven.

‘Zij beweren in hun eigen denken, dat alles zo blijft als alles sedert
de schepping geweest is, zij redeneren de grote watervloed van
Genesis 1:2 weg.’

En de watervloed bij Noach. Men beweert dat de geschiedenis van
Noach een volksverhaal was, een soort legende die je bij de andere
volkeren ook tegenkomt. En of er dan echt een grote watervloed is
geweest? Dat vindt men niet zo belangrijk. Maar dat is het wel.
Petrus zegt van Noach, dat 8 zielen door het water heen gered werden,
zij zaten in de ark. Dus Petrus gaat ook uit van een historisch feit.

‘Deze spotters houden ook niet van correctie?’

Zo is het. Ook veel gelovigen hebben moeite met Genesis, hoe alles
in de verre geschiedenis gegaan en gebeurd is. Het Bijbelse vizier is,
dat alles zo gegaan is zoals het staat opgetekend. Daar zitten geen
extra stoere en uitgebreide en aangedikte verhalen bij. Het is zo
gegaan.

Van de spotter staat ook, dat hij niet naar de wijze toegaat om juiste
en rechte kennis te leren om zelf wijs te worden. En dat kan alleen
in en door het woord van God! De wijze is dus een man van God, die
de wijsheid van Jahweh in eerbied door Zijn woord ontvangt!

‘Zo wordt het boek Spreuken wel duidelijker voor je, praktisch!’

Dat geldt ook voor Spreuken 15:11:

Even scherpstellen: het woord ‘graf’ is in het Hebreeuws: ‘sheol’,
dat je ook met ‘onwaarneembaar’ kunt vertalen, het komt van het
werkwoord ‘sha’al’, dat ‘vragen’ betekent. Met andere woorden: de
overledene is er niet meer, is onwaarneembaar geworden, en als je
aan een Jood vraagt waar is de overledene nu, zie op zijn gezicht een
groot vraagteken.

‘Dat heb ik wel eerder gehoord ja, hetzelfde als het Griekse ‘hades’?

Precies. De doden weten niets, zij zijn er niet meer tot de dag van de
opstanding. De doden weten van niets en zijn zich niets bewust totdat zij
door de Heer gewekt worden.
Het woord ‘verderf’ is in het Hebreeuws ‘Abbadon’ dat ook in Openbaring
voorkomt. Wat dat betekent, gaan we nu niet op in. In elk geval kennen
deze dingen geen geheimen voor Jahweh, het ligt voor Hem allemaal open.

‘Heerlijke gedachte, dat die dingen in Zijn hand zijn.’

Hoeveel te meer de harten van de zonen van Adam! Die zijn voor Hem als
een open boek. Hij leest ze. Allemaal. De mens ziet aan wat voor ogen is, maar
Jahweh ziet het hart aan, zegt 1 Samuël 16:7. Dat bedenken wij steeds weer, als
het gaat om andere gemeenteleden, onze kinderen, onze ouders, kortom: wij
beoordelen vaak verkeerd. Wij kennen niet alle motieven, wij weten vaak niet
wat in een mensenhart omgaat. De Heer wel, die kijkt door de buitenkant naar
binnen, in ons innerlijk en onze diepste gedachten. En…Hij heeft ons lief!